انواع شیر یک طرفه و کاربرد هر یک

شیر یک طرفه چیست؟

شیرهای یک طرفه، چک ولو یا غیر بازگشتی به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند تا از برگشت جریان در خطوط لوله جلوگیری کنند. در واقع ساختار شیر یکطرفه به نحوی است که تنها اجازه حرکت آزادانه را به یک سمت می‌دهد؛ در صورتی‌که جریان عکس شود، شیر یک طرفه در مقابل برگشت جریان بسته خواهد شد تا از لوله‌ها، پمپ‌ها و دیگر تجهیزات محافظت کند.

در صورت عکس شدن جریان و عدم نصب چک ولو، پدیده ضربه قوچ بروز خواهد داد. فشار این پدیده بسیار بالاست و باعث آسیب رساندن به لوله‌ها و اجزای دیگر می‌شود. برای اطلاع از قیمت شیر یک طرفه بر روی لینک درج شده کلیک کنید.

انواع شیر یک طرفه از نظر طرز کار

طرز کار شیرهای یک طرفه به صورت کاملا خودکار است؛ اما بر اساس نوع دریچه می‌تواند متفاوت باشد. در این حالت، انواع چک ولو را در دو گروه زیر قرار می‌دهند:

• در گروه اول با کاهش فشار سیستم، دریچه به طور ناگهانی بسته می‌شود؛ بسته شدن ناگهانی باعث ایجاد مشکلاتی در برخی کاربردها خواهد شد.
• در گروه دوم، دریچه‌ها یک فنر مخصوص دارند. این فنر باعث می‌شود تا با افت فشار، بسته شدن دریچه به‌صورت نرم‌تر صورت گیرد. با استفاده از این دریچه‌ها، احتمال به وجود آمدن مشکلات کم‌تر است.

انواع شیر یک طرفه  از نظر ساختار بدنه

انواع چک ولو از دید ساختار بدنه در سه دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

۱- شیر یک طرفه لولایی

به شیر یک طرفه لولایی، شیر دریچه‌ای نیز گفته می‌شود. در این نوع شیر، دیسک با کمک پین به طور عمودی به بدنه لولا وصل می‌شود. با افزایش فشار سیال، این دیسک در جهت ورودی تا اندازه ۱۸۰ درجه حرکت می‌کند تا سیال عبور کند.

زمانی که سیال افت فشار پیدا کرده و تغییر مسیر دهد، دیسک بسته شده و از برگشت سیال جلوگیری می‌کند. از شیر یک طرفه دریچه‌ای با انواع گیت ولو و شیر خودکار در طراحی خطوط پاپینگ استفاده می‌شود. بهتر است در خطوطی که سیال، تلاطم و آشفتگی بسیاری دارد، از یک شیر یک طرفه لولایی استفاده نشود.

۲- شیر یک طرفه سوپاپی

این نوع شیر یک طرفه از یک دیسک و فنر تشکیل شده است. در شیر یک طرفه سوپاپی، دیسک با فنر به شکل افقی به سقف شیر وصل می‌شوند. با افزایش فشار سیال، فنر جمع می‌شود و دیسک به سمت بالا حرکت می‌کند و به این ترتیب به سیال اجازه عبور داده می‌شود.

۳- شیر یک طرفه لولایی ویفری

شیر یک طرفه لولایی ویفری بسیار شبیه به شیر یک طرفه دریچه‌ای استاندارد است. تنها تفاوتی که در آن‌ها دیده می‌شود، به نوع بدنه و نحوه اتصال شیر مربوط است. طول بدنه این شیرها نسبت به شیر دریچه‌ای کم‌تر است؛ از این رو نصب آن‌ها در خط لوله به‌صورت بین فلنجی انجام می‌گیرد.

در حالی که شیر دریچه‌ای با پیچ و مهره نصب می‌شود. در سیستم‌های تأسیساتی که فضای کافی وجود نداشته باشد، از شیر یک طرفه ویفری لولایی استفاده می‌کنند. در این نوع چک ولو، دیسک به صورت ۹۰ درجه حرکت می‌کند و به سیال اجازه عبور می‌دهد. از مزایای شیر یک طرفه لولایی ویفری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ابعاد کم
• وزن پایین
• تعمیر و نگهداری آسان
• قابلیت آب بندی کردن در طرح سیت فلز به فلز

انواع شیر یک طرفه بر اساس نحوه عملکرد دریچه

بر اساس نوع یا جنس دیسک، می‌توان انواع چک ولو را در دسته‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند، طبقه بندی کرد:

• چک ولو دیسک لولایی که معمولا دارای یک لولای فنردار است.
• شیر دیسک بالارونده که دیسک در آن در جهت بالا و پایین باز و بسته می‎شود.
• شیر یک طرفه توپی که دیسک گرد و حجیم دارد و آب بندی بسیار مناسبی خواهد داشت.
• شیر دیسک محوری که در آن حرکت دیسک، حول محور شیر خواهد بود.
• شیر دیسک مایل که در آن حرکت دیسک، نسبت به محور شیر دارای زاویه است.
• شیر یک طرفه دبل پلیت که در آن از دو دیسک استفاده شده یا دریچه باز و بسته شدن، در میانه دیسک قرار دارد.
• شیر یک طرفه فنردار استیل که در برابر خوردگی مقاوم است و شباهت زیادی به دیسک لولایی دارد.
• شیر یک طرفه سوئینگ یا وزنه ای که آب بندی خوبی دارد؛ اما سرعت حرکت آن کند است.
• شیر یک طرفه فشار قوی که قابلیت کار با انواع سیالات در فشار بالا را دارد.
• شیر یک طرفه برنجی که از جنس برنج ساخته شده و در برابر خوردگی مقاوم است.
• شیر یک طرفه فورج که معمولا با استفاده از فولاد ساخته می‌شود و در برابر خوردگی مقاوم است.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی انواع شیر یک طرفه یا چک ولو از انواع مختلف پرداخته و ویژگی‌های هریک را بیان کردیم. آوان ولو به عنوان تولیدکننده انواع شیرهای صنعتی فعالیت دارد و این محصولات را با بهترین قیمت به شما ارائه می‌دهد. برای خرید انواع شیر صنعتی یا اطلاع از قیمت این محصولات، با ما تماس بگیرید.